Wikileaks kurucusu Julian Assange’ın, ABD’ye iadesinin engellenmesiyle ilgili dava İngiltere’de yüksek mahkemede başladı. Rahatsız olduğu gerekçesiyle ilk gün celseye katılamayan Assange’ın gizli askeri sırları sızdırmakla suçlandığı ABD’ye iade edilmesi isteniyor. Mahkeme bunu durdurmaya yönelik görülüyor.
Wikileaks ve Assange Hangi Belgeleri Sızdırdı
İlk kez 2006 yılında Afrika kıyılarına zehirli atıkların bırakılmasından başlayarak, ABD’nin Guantanamo’daki gizli esir kampında uygulanan el kitabına dek pek çok kirli sırrı ortaya döken WikiLeaks, 2010 yılında ABD’nin Afganistan ve Irak işgallerine ilişkin yüzbinlerce belgeyi yayımlamasıyla birlikte, ABD tarafından ele geçirilmesi en çok istenen insanlardan biri haline geldi.
Bu belgeler, ABD askeri harekatları ve sivil kayıplarla ilgili çeşitli hassas bilgiler içeriyordu. Özellikle “Collateral Murder” adı verilen video büyük tepki yarattı. 2007’deki bir olayı anlatan videoda Amerikalı askerlerin, sivilleri ve Reuters muhabiri Namir Noor-Eldeen ile fotoğrafçısı Saeed Chmagh’ın sivil oldukları bilinerek öldürüldüklerini gösteriyordu. Bu olay, Irak Savaşı sırasında ABD askerlerinin sivillere karşı uyguladığı şiddetin bir örneği olarak büyük yankı uyandırdı.
Assange ondan sonra da bazı belgeler yayınlamaya devam etti. En son 2016 ABD başkanlık seçimlerine ilişkin belgeleri 2016 yılında yayınladı. Bu belgeler, ABD Demokrat Parti’nin ulusal komitesine ait e-postaları içeriyordu ve seçim sürecinde büyük yankı uyandırdı. WikiLeaks, bu belgelerin sızdırılmasının ardından eleştirilerle karşı karşıya kaldı, çünkü bazıları bu sızıntıların Amerikan seçim sürecine müdahale edebileceğini öne sürdü.
Assange Gazetecilik Faaliyeti Yapıyordu
Assange’ın avukatları, Yüksek mahkemenin ABD’ye iade kararını onaylamasının, adaletin bariz bir şekilde ihlal edilmesi anlamına geleceğini ve Assange’ın “sıradan bir gazetecilik uygulaması” nedeniyle yargılandığını savundular.
İki gün süren duruşma, bir yargıcın Ocak 2021’de Assange’ın diğer tüm konularda aleyhine karar verirken, gerçek bir intihar riski göz önüne alındığında ABD’ye gönderilmemesi gerektiğine karar vermesinin ardından geldi.
Ancak ABD yetkilileri bu duruma itiraz etti ve iadenin yolu açıldı. Dün başlayan dava ise buna itiraz anlamı taşıyor.
Eski İşçi Partisi lideri Jeremy Corbyn’in de aralarında bulunduğu destekçiler bugün toplantıya katılırken, eşi Stella Assange kalabalığa şunları söyledi:
“Önümüzde iki büyük gün var. Ne bekleyeceğimizi bilmiyoruz ama siz buradasınız çünkü dünya izliyor. Bundan bir türlü kurtulamıyorlar.
Davanın binadaki en küçük mahkeme salonlarından birine konulduğuna işaret eden Stella Assange şöyle devam etti :
Buradaki mahkeme sistemine pek güvenim yok. Gazetecilerin, modern zamanların gazeteciler için en önemli vakalarından birini gözlemleyememesi saçmalıktır.
Bu davaya bu kadar yoğun ilgi varken bu nasıl mümkün olabilir? Ne saklamaya çalışıyorlar? “
Assange taraftarları iadeyi engellemek için epk çok gösteri yapıyorlar. Örneğin, Londra’nın ünlü Tower köprüsünde kayan harflerle “Julian Assange’ı Serbest Bırakın” geçiyor.
Assange tarafları Julian Assange’ı desteklemek için Londra’daki Yüksek Mahkeme önünde toplantılar ve bütün gün (9 saate yakın) X üzerinden de canlı yayın yaptılar. Yüksek Mahkeme’ye ABD’nin Julian Assange’ı öldürmeyi veya kaçırmayı planladığı söylendi. WikiLeaks’in kurucusu Mark Summers KC şunları söyledi:
“Şimdiki kanıtların gösterdiği şey, ABD’nin Bay Assange’ı ya öldürmeye ya da ABD’ye teslim etmeye yönelik bir plan geliştirdiğidir. Bölge yargıcının bu konuda duyduğu deliller koruma altındaki iki tanıktan geldi ve gerçekten nefes kesiciydi.”
Summers, Assange’ın yaklaşık yedi yıl boyunca kaldığı Londra’daki Ekvador büyükelçiliğinde kaçırılması veya zehirlenmesine yönelik bir plan olduğunu söyledi.
Assange’ın avukatları, suçluların iadesinin “siyasi görüşlerinden dolayı bir ceza” olacağını söylüyor. Ancak İngiliz hukukuna göre siyasi nedenle iade yapılamıyor.
Julian Assange Neyle Suçlanıyor?
Julian Assange, Assange ve Wikileaks, ABD’nin gizli belgelerini sızdırmakla suçlanmıştır. Bu belgeler arasında Afganistan ve Irak İşgallerine ilişkin askeri belgeler, ABD Dışişleri Bakanlığı’na ait diplomatik yazışmalar ve Guantanamo tutukevinden sızdırılan belgeler bulunmaktadır. ABD hükümeti, Assange’i ulusal güvenliği tehlikeye atmakla Wikileaks bağlantılı olarak 18 suçlama yapımış durumda.
Bunlar siyasi suçlamalar olduğu için olsa gerek, Assange 2010 yılında İsveç’te iki kadına karşı cinsel saldırı ve tecavüz ile suçlandı. Assange, bu suçlamaları reddetti ve İsveç’e iade edilmemek için çeşitli yasal mücadeleler verdi.
Bir dönem Ekvator Başkanının yardımı sağlandı ve ve sığınma hakkı verildi. 2012’den 2019’a kadar büyükelçilikte yaşadı. Ancak Ekvator’da başkan değişince, İngilizler kendisini alarak hapishaneye koydular. O zamandan bu yana da ABD’ye gitmemesi için uğraşılıyor.