Yeni başladığımız “Telefon Operatörlerimiz Depremde Ne Yaptılar?” başlıklı dosyamızın bu bölümünde Vodafone’dan suallerimize karşı gelen notları iletmek istiyoruz.
Geçen hafta 3 mobil telefon operatörüne gönderdiğimiz 22 kadar soru var. Turkcell bölümünü dün yayınladık. Yarın Türk Telekom bölümünü yayınlayacağız.
Bu 3 bölümü herhangi bir yorum yapmadan, sadece sorular ve cevaplar şeklinde vereceğiz ki, neler konuşulduğunu kendi ifadeleri ile görün ve siz kendiniz de yorumlayın. Bu cevaplara ait toplu yorumumuzu ise sonraki bir bölümde vereceğiz.
Bu dosya çok önemli çünkü dönüp dolaşıp her depremde operatörlere kızıyoruz. Ama durum değişmiyor. Bakalım bu konularda operatörlerin kendileri ne yaşıyorlar ve ne cevaplar veriyor?
Vodafone’dan 22 adet sorumuza karşı ulaşan cevaplar aşağıda.
SORULAR VE CEVAPLAR
Vodafone aşağıda da göreceğiniz üzere, çoğu soruya cevap vermedi. Cevap vermedikleri sualleri kırmızı ile işaretlemiş şekilde, kamuoyu dikkatlerine sunuyoruz ;
1. Deprem bölgesindeki 10 ilde deprem öncesi abone sayınız nedir?
Afet bölgesinde yaklaşık 3,7 milyon müşterimiz var.
2. Deprem bölgesinde deprem öncesi baz istasyonu sayınız nedir ?
Depremlerden etkilenen 10 ilde toplam 3.050 baz istasyonumuz bulunuyor. Bu istasyonların %25’i Hatay, Kahramanmaraş ve Adıyaman’da yer alıyor.
3. Bunların 2G, 3G ve 4G kırılımı nedir?
4. Bulut firmalarının aldığı hızlarla yapılan haritalarda bölgede 3G ve 4G çok zayıf gözüküyor. Bunu açıklamak ister misiniz?
5. Tüm Türkiye’de 4G hücre sayısı, 3G nin 6 da biri. 4G yatırımlarınız ne seviyede?
6. Baz istasyonlarınızın ne kadarı bina üzerindeydi, ne kadarı kendi başına kuleydi (umbrella cell)?
7. Bölgedeki baz istasyonlarının kaç tanesinde fiber bağlantı vardır? Diğerleri nasıl bağlı?
8. Toplamda kaç mobil istasyonunuz var.
İlk günden itibaren ülke genelinde tüm mobil baz istasyonlarımızı afet bölgesine sevk ettik. Bölgeye halihazırda bütün baz istasyonumuzu gönderdik. Bu sayıyı artırmak için çalışmalarımız devam ediyor.
9. İstanbul’da bir deprem durumunda hemen kullanılabilecek kaç mobil istasyonunuz var?
10. Bölgeye deprem sonrasında kaç mobil baz istasyonu yolladınız?
Bölgede şu anda 190 mobil baz istasyonumuz çalışır vaziyette. Toplam çalışan istasyon sayımız deprem öncesinden daha fazla.
11. Deprem sırasında baz istasyonlarınızın işlevsiz hale gelmesinin nedenleri nelerdi?
İki tür baz istasyonu var. Kule baz istasyonları ve bina üstü baz istasyonları.
Bu istasyonların tamamının çalışabilmek için elektriğe ihtiyacı var. Operatörler olarak, herhangi bir afet durumunda temel ihtiyacımız; elektrik, yakıt, personel geçiş önceliği verilmesi ve hasar riski olan binaların bildirilmesidir.
Deprem sonrası servis dışı kalan 1.200 istasyonumuzdan 1.070 tanesini çalışır hale getirdik. Bunlar yıkık ve ağır hasarlı olmayan tüm sahalar. Geri kalan istasyonlarımız da ya yıkılmış ya da ağır hasarlı binaların üzerinde bulunuyor.
Bu afet bölgesinde de ilk andan itibaren elektrik verilebilen baz istasyonlarımızda hizmet verebiliyoruz. Afet bölgesindeki baz istasyonlarımıza enerji sağlamak için tüm imkânlarımızı seferber ediyoruz.
Elektrik kesintileri sebebiyle şebekeden beslenemeyen baz istasyonlarımızın çalışabilmesi için toplam 1.056 jeneratörü devreye aldık. Bu jeneratörlerin çalışabilmesi için yakıt gerekiyor. Tedarik zincirindeki aksaklıklar sebebiyle -yolların kapalı olması gibi- bu yakıtın temin edilmesi ve bölgeye ulaştırılmasında çeşitli zorluklar yaşanıyor. Jeneratörlerin dayanma süresi 3-4 saattir. Her 3-4 saatte bir, yetkili bir kişinin gidip yakıt doldurması gerekir.
Bu operasyonları yapabilmek için ilk günden itibaren bölgeye 450’den fazla personel sevk ettik. Bu arkadaşlarımız bölgede iletişimin devamlılığını sağlamak için gayret gösteriyorlar. Bununla beraber, bölgede kamu binaları da dahil binlerce bina yıkılmış durumda.
Dolayısıyla, bina üstlerinde bulunan baz istasyonlarımızın da önemli bir bölümü yıkıldı ya da hasar gördü. Bu istasyonlara elektrik gelse bile bunların hizmet verir hale gelmesi epey zaman alıyor. Yıkılan baz istasyonlarımız var, bunların yokluğunu mobil baz istasyonlarımızla tamamlamaya çalışıyoruz. Baz istasyonları onarım çalışmalarını tüm hızıyla devam ettiriyoruz.
12. Bölgede yıkılan baz istasyonu sayısı basit hesapla 3’de bir. Yani 2/3 ayakta kalmış. Buna rağmen haberleşme çok büyük oranda yokoldu. Nedeni fiber kopukluğu mudur?
13. Şebekenizde deprem sırasında kaç fiber kesintisi yaşadınız, şu anda kaç kesinti var?
14. Bölgedeki abonelerin iptallerinde cihaz parası istendiği söyleniyor. Depremzede abonelerin iptallerinde nasıl bir prosedür izleniyor.
15. Bu bölgede deprem olacağı biliniyordu. AFAD 2019’da raporlamış ve deprem uzmanları da uyarmıştı. Bu bölgede AFAD ya da BTK sizden haberleşme yedeklemesi istedi mi?
16. Bu bölgede deprem olacağı biliniyordu. Siz kendiniz “felaket planlaması” kapsamında yedekleme yapmış mıydınız? Neden ? Binaların % 70’i yıkıldığında kapsama alanımda ne kadar gedik açılacak çalışması yani telafi çalışması gibi bir şey yapılmış mıydı?
17. Baz istasyonlarınızda deprem izolatörü var mı? En azından kule olanlarda?
18. Beklenen 7+ İstanbul Depremi konusunda aldığınız “felaket planlaması” önlemleri nelerdir?
19. deprem sonrasında enkazın altında kalanların ya da bölgede yaşayanların sinyal listesini BTK ya da AFAD istedi mi?
20. enkaz binaların önüne anten kurulması neden düşünülmedi (bina altında kalanların sinyallerinin ya da bataryalarının zayıflamasına karşın çözüm olduğu kadar enkaz kurtarma yapanların da güvenliği açısından önemli)
21. depremden önce şebekeye bağlanan abone sayısı ile deprem sonrasındaki abone sayısı arasında ortalama ne fark vardır?
22. depremden önce olup bölgede olup, şimdi başka illerden bağlanan abone sayısı nedir
