Ülkenin tüm SMS gönderme altyapısını (gönderim izinlerini) nedense tekel haline getiren İleti Yönetim Sistemi (İYS), bugün 1 saat kadar çöktü. 14:15-15:12 arasında gerçekleşen bu çökme sonrası Genel Müdür Tolga Tüfekçi’ye mail ile çökmenin nedenini sorduk ama haberin yazılış saatine kadar geri dönüş olmadı.
Bu nedenle bu çöküşün yazılım hatası mı, ddos saldırısı benzeri bir olaydan mı meydana geldiği ya da donanımsal ve hatta insan hatası mı olduğu konusunda bilgimiz yok.
Ancak ülkeye tekel olarak hizmet veren bu kuruluşun, çöküşün (çalışmamanın) nedenleri için bir açıklama yapması gerekli.
İYS Özel Şirket Olarak Kuruldu, Dava Açılınca TOBB Vakfına Geçti
Kısaca hatırlatalım, önce özel şirket olarak kurulan, itirazlar (dava süreci) sonrasında TOBB vakfının bir kuruluşu haline dönen İYS istenmeyen reklam SMS’lerine bir çözüm olarak getirildi. Ama halen tartışılan bir sistem. Çünkü SMS firmalarının müşteri veri tabanlarını tekel olarak elinde tutuyor. Üstelik kara liste yerine beyaz liste şeklinde (böylece herkesi listesine almış oluyor).
İYS’ye Rağmen Şikayetler Operatörlere Gidiyor
Öncesinde bakanlığın bir şikayet uygulaması vardı ama süreçte birikmeler oldu. Buna çözüm olarak İYS fikri ortaya atıldı.
Ancak İYS’ye rağmen şikayetlerin İYS dışında yürüdüğü görülüyor. Yani İYS sistemine rağmen, ellerine şikayet ulaşan il ticaret müdürlüklerinin operatörlerden abone bilgilerini isteme sayılarında azalma olmadığı görülüyor.
Halbuki sikayetler önce İYS’ye gitmeli. İYS izinsiz gönderilmiş olup, olmadığını tespit etmeli ve abone bilgilerinin ilgili il ticaret müdürlüğüne gönderilmesi için operatöre bilgi verilmeli. Ama sistem böyle yürümüyor. Başka deyişle şikayetler konusunda İYS ortada yok.
Elektronik Ticaret Yasası, İzinsiz SMS’e Ceza Getirmişti
Öncesinde, 1 mayıs 2015’ten itibaren, Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun’un uygulamasını düzenleyen Ticari İletişim ve Ticari Elektronik İletiler Hakkında Yönetmelik çerçevesinde izinsiz SMS göndermek yasaklanmıştı.
Bu yasak çerçevesinde, izinsiz SMS gönderen firmalara, o tarihte 7 yıl önce), her bir ticari elektronik ileti için 1.095 TL’den, 16.443 TL’sına kadar idari para cezası ve bir defada birden fazla gönderilen iletiler için 60.293 TL’ye kadar çıkabilen bir düzeyde verilebiliyordu.
Şikayetler, dilekçeyle ticaret il müdürlüklerine yapılabildiği gibi Bakanlığın resmi internet sitesi ve e-Devlet Kapısı üzerinden ulaşılan Ticari Elektronik İleti Şikayet Sistemi üzerinden gerçekleştirilebiliyordu.
Ancak sistem kısa sürede tıkandı. Çünkü şikayetlerin birikmesiyle birlikte süreler uzadı. Ayrıca her şikayetin değerlendirme süreci (şikayetin alınması, ilgili firmaya iletilmesi, savunma alınması, değerlendirilmesi vsvs) de eklenince 2 yıla yakın zaman almaya başladı ve anlamlı olmaktan çıktı.
O zaman ABD’de kullanılan kara liste sistemi düşünüldü ama kara liste yerine beyaz liste halinde ve tekel olarak uygulandı. Bütün verinin tek bir noktada toplanmasının çeşitli sakıncaları da gözardı edildi.